Informatiemanagement 2.0: Van Strategisch Alignment Model naar Operating model
Uit onderzoek én onze eigen praktijkervaring blijkt dat de samenwerking tussen Business en IT vaak nog tekortschiet. De groeiende afhankelijkheid van digitale systemen maken dit onderwerp binnen informatiemanagement echter belangrijker dan ooit. De bruggen zijn er wel, maar ze zijn niet altijd stevig genoeg gebouwd. Hoe zorg je voor een duurzame verbinding tussen strategie, uitvoering en technologie?
In dit artikel nemen we je mee in de kracht van het Negenvlaksmodel, hoe het helpt bij het creëren van afstemming tussen Business en IT, en hoe we deze methode een eigentijdse twist geven. Want effectieve samenwerking begint bij een solide fundament én de juiste inrichting.
Het organisatiereferentiemodel
Het Strategisch Alignment Model (SAM) wordt al tientallen jaren gebruikt. In de jaren ’90 bouwde Rik Maes het SAM verder uit tot zijn negenvlaksmodel. Binnen Mobilee gebruiken we een operating model, oftewel organisatiereferentiemodel, dat op het negenvlaksmodel is gebaseerd. Rik Maes voegde een extra laag toe aan de afstemming tussen Business en IT: de afstemming tussen de vraag naar en het aanbod van informatievoorziening. Hij maakt dat zichtbaar door in het Strategisch Alignment Model een extra kolom toe te voegen tussen Business aan de linkerkant en IT aan de rechterkant. Deze middelste kolom kreeg de naam informatiemanagement: ziedaar het ontstaan van dit begrip.
Daarnaast introduceert het model drie horizontale lagen, respectievelijk strategisch-, tactisch- en operationeel niveau. Deze verfijning maakt het mogelijk om de complexe interacties en afhankelijkheden tussen Businessstrategie, IT-strategie en de operationele uitvoering daarvan in kaart te brengen. We leggen dit nu verder uit.
Informatiemanagement richt zich op het afstemmen van de vraag naar en het aanbod van informatievoorziening. Dit organisatiemodel – of operating model – helpt niet alleen bij het identificeren van de noodzakelijke afstemming tussen Business en IT, maar verduidelijkt ook de rol van informatiemanagement professionals. Deze professionals bevinden zich in het hart van het model, waar ze de verbinding vormen tussen het Business-domein en het IT-domein. Deze twee gebieden worden traditioneel als gescheiden gezien. Dit benadrukt de noodzaak voor gespecialiseerde vaardigheden, processen en besluitvormingsstructuren om deze afstemming te realiseren op zowel strategisch als tactisch en operationeel niveau.
Op strategisch niveau zijn informatiemanagement-professionals verantwoordelijk voor het definiëren van de langetermijnvisie en doelstellingen voor informatievoorziening binnen de organisatie. Op het tactische niveau vertalen professionals de strategische plannen naar concrete projecten en initiatieven en op operationeel niveau richten zij zich op de dagelijkse uitvoering van de informatiesystemen en -processen. Bovendien werken informatiemanagementprofessionals op elk van deze niveaus samen om een goede afstemming tussen bedrijfsstrategieën en IT-mogelijkheden te garanderen.
Van strategische plannen naar operationele uitvoering
In het Strategisch Alignment Model (SAM) wordt alleen gesproken over ‘richting’ en ‘uitvoering’, oftewel strategie en operatie. Een interessante toevoeging in dit model is de
specifieke laag voor ‘inrichting’, die fungeert als cruciale tussen de strategische visie en de operationele uitvoering van informatievoorziening.
Deze tactische laag richt zich op het ontwerpen en plannen van de informatievoorziening en de processen en structuren die nodig zijn om deze te ontwikkelen, beheren en
onderhouden. De gewenste veranderingen die hieruit voortkomen worden vervolgens projectmatig opgepakt en uitgevoerd.
Is een model dat inmiddels al een aantal decennia bestaat nog steeds relevant? Is het concept van Business/IT-alignment inmiddels achterhaald?
Uit onderzoek naar de belangrijkste IT-prioriteiten van CEO’s blijkt dat ‘het versterken van de samenwerking tussen Business en IT’ nog steeds een topprioriteit is. Dit zien wij ook terug in onze dagelijkse praktijk: de bruggen tussen Business en IT zijn nog niet overal gebouwd of zijn niet sterk genoeg. Er is dus nog veel te winnen!
Het vraagstuk van effectieve samenwerking en afstemming tussen IT en Business blijft dus relevant. De vraag is alleen: is de aanpak nog steeds de juiste in deze snel veranderende wereld? Wij denken dat de basisprincipes nog steeds valide zijn, maar dat er wel iets fundamenteel is veranderd. Vandaar dat we ‘Informatiemanagement 2.0’ introduceren.
Meer weten over Informatiemanagement 2.0?
Achtergrondinformatie bij dit artikel:
Het negenvlaksmodel van Rik Maes
State of the CIO, 2024: Change makers in the business spotlight | CIO