Hoe wij de 9 drivers ontdekten van de datagedreven organisatie

Door Elmer de Bruin | 25 juli 2017
Data als grondstof

De 5 Gouden Tips voor de datagedreven organisatie. Het 7-Stappen Model naar Gouden Bergen. Het 123-tje naar de regenboog met de pot goud eronder. Was het maar zo. Uit eigen ervaring weten wij dat het gewoon ingewikkeld is om data waardevol te maken. Natuurlijk wil je het. En besteed je er de nodige aandacht aan. Maar echt duurzaam, aantoonbaar en herhaalbaar waardevol maken van data – inclusief het steeds beter hierin worden – dat is een hele kunst.

Het mooie is – zeker als het om moderne kunst gaat – de vaak gehoorde reactie van toeschouwers: ‘dat had ik zelf ook wel kunnen bedenken’. De kunst zit er dan vooral in om het te bedenken en ontwikkelen. Het creatieve proces. En de groei die nodig is om te komen tot een bijzonder resultaat. En daar zit ook de grote overeenkomst tussen kunst en het waardevol toepassen van data.

“Het mooie van kunst is de vaak gehoorde reactie van toeschouwers:‘dat had ik zelf ook wel kunnen bedenken’.”


Ik heb zelf ondervonden dat je te maken krijgt met allerlei krachten op de weg naar de datagedreven organisatie, ook krachten die ver buiten het data-domein liggen (denk aan BI, BICC en CIO). Een belangrijk aspect hierbij is de soms moeizame acceptatie van uitkomsten van data door mensen. Wij hebben als een soort helikopter en infiltrant het thema van alle kanten beschouwd, bij klanten en onszelf. Eén vraag stond daarbij centraal: ‘Aan welke velden moet je aandacht geven om data waardevol te maken?’.


Heel wat knoppen

Als eerste ontdekten wij dat er heel wat knoppen zijn, waaraan je kunt draaien om data waardevol(ler) te maken. Knoppen die op zichzelf staan, die zijn het makkelijkst te bedienen. Andere knoppen hangen juist sterk met elkaar samen. Die zijn een stuk lastiger. Deze knoppen doopten wij ‘drivers’, die binnen organisaties een rol spelen bij het waardevol maken van data. De mate waarin een individuele driver van toepassing is, verschilt per organisatie en uitdaging. Net als de volgorde waarin elke driver aandacht nodig heeft en de onderlinge interactie. Die samenhang is cruciaal. Optimaal presteren op één of enkele drivers leidt vrijwel nooit tot duurzaam succes.

De drivers zijn van invloed op drie belangrijke thema’s; Data verzamelen, Data gebruiken en Data beheren. In welke branche je ook opereert en hoe klein, groot of complex je organisatie ook is: data (ook real-time data) moet altijd eerst verzameld en beheerd worden. En de toegang tot de data moet goed geregeld worden.


Negen drivers om data waardevol te maken

Hieronder vind je de negen drivers zoals wij ze geformuleerd hebben op basis van eerdere hobbels, valkuilen en successen.

1. Doel met data

Eerst denken, dan doen is ons devies. Welke eigen ideeën zijn er om data waardevol te maken? Welke hypotheses bestaan er voor problemen, oorzaken, gevolgen en oplossingen? En in welke mate is data onderdeel van het verdienmodel? Dit is noodzakelijk om te weten in verband met risicomanagement.

2. Ken de klant

‘De klant centraal’ is een mooie belofte, die zelden echt ingelost wordt. Het is goed om stil te staan bij hoe de behoeften van de verschillende klantgroepen en individuele klanten worden achterhaald. Is de klant überhaupt zelf in staat om goed aan te geven wat zijn wensen en behoeften zijn? En hoe worden de verschillende klanten bediend?

3. Cultuur van experimenteren

In hoeverre leeft er binnen je organisatie een constante drive om te willen vernieuwen? Hoe ver wordt er vooruit gekeken? Mogen initiatieven mislukken? Hoe wordt er kort-cyclisch gewerkt om te toetsen of toepassingen daadwerkelijk waardevol zijn?

4. Datacompetenties

Zijn gebruikers in staat om met de data(diensten) te kunnen werken? Beschikken eigen medewerkers over alle benodigde competenties, kennis en ervaring? En zo niet, wat en hoeveel tijd is ervoor nodig om deze kennis op te schalen?

5. Set aan stuur-metrics

Wordt er op dit moment al op de juiste, écht belangrijke metrics gestuurd? Hoe veranderen deze metrics als gevolg van een toenemend belang van data binnen de organisatie? En hoe verandert de manier van monitoring met real-time/forecasting datadiensten?

“Onderlinge interactie tussen de drivers is cruciaal. Optimaal presteren op één of enkele drivers leidt vrijwel nooit tot duurzaam succes.”


6. Autoriteit van data

Hoe is het gesteld met de kwaliteit van de data binnen de organisatie? Is deze van voldoende niveau? Is de data volledig en actueel genoeg? Wordt de data continu gevoed? En wordt de zeggingskracht van data door medewerkers geaccepteerd?

7. Dataveiligheid

Hoe is de veiligheid en continuïteit van de data binnen de organisatie gegarandeerd? Hoe kan dit zwart op wit worden aangetoond? Hoe is de mindset van medewerkers ten aanzien van veiligheid? En hoe wordt er gezorgd dat de interpretaties van data juist zijn?

8. Data-eigenaarschap

Is je organisatie wel de rechtmatige eigenaar van de beschikbare data? Of is dat misschien wel de eindklant of je leverancier? Mag je deze data exploiteren? En is intern het eigenaarschap op de kwaliteit en het rendement van de data goed belegd?

9. Technische infrastructuur

Is de gebruikte architectuur, hardware en tooling voldoende robuust en toekomstbestendig? Zijn ze ook wendbaar genoeg? Liggen de verhoudingen intern-extern goed op dit gebied? En welke investeringen zijn er op korte en middellange termijn nodig om de veiligheid en continuïteit te waarborgen?


Successen en faalmomenten

De weg naar de datagedreven organisatie zit vol succes- én faalmomenten, zo ook voor ons. Een valkuil waar ik je voor wil behoeden, is het abstractieniveau dat je kiest. Wij zetten aanvankelijk veel te laag in, waardoor slechts enkele drivers werden aangepakt. Wij beginnen nu altijd met het in kaart brengen van de status van een organisatie op deze 9 drivers, via onze Data Scan. Een ander leermoment was voor ons de realisatie dat niet de uitkomst van de dialoog het resultaat was, maar ‘het-erover-hebben-en-erop-terugkomen’. Datagedreven werken is een continu proces dat vraagt om een voortdurende dialoog.

Organisaties die bezig zijn met het waardevol maken van data, hebben een aantal drivers vaak al wel in beeld. Andere drivers komen juist als een verrassing. Dankzij onze ervaring op het snijvlak van data en business kunnen wij je helpen om aan de hand van de 9 drivers data waardevol te maken. En deze waarde blijvend te laten groeien. Met als doel: je organisatie nu en in de toekomst te laten excelleren. Ook dat is de kunst.