5 tips voor een succesvol innovatieproces [bij digitaal transformeren]

Door Ernst Stolk | 13 juni 2018
Digitale transformatie

Al jarenlang lezen en horen we dat de wereld aan het veranderen is. Inmiddels zijn we gewend aan die boodschap en is er weinig nieuws onder de zon. Zeker doordat de veranderingen lange tijd geleidelijk zijn gegaan, konden we er goed aan wennen en bleven echte problemen uit. Het goed uitvoeren van een innovatieproces had dan ook vaak niet prioriteit. Echter zien we nu dat de digitale technologieën het laatste decennium in een wezenlijk ander vaarwater zijn terechtgekomen; zeg maar gerust in een stroomversnelling. Internet, mobile devices, social media en nieuwe verdienmodellen maken dat de digitale toepassingen zich in sneltreinvaart verder ontwikkelen.

Het gevolg is dat zowel consument als zakelijke beslissers, verwend raken en steeds hogere verwachtingen hebben. Daardoor raken, gelukkig, steeds meer organisaties ervan doordrongen dat zij niet stil kunnen blijven zitten en mee moeten bewegen richting de verwachtingen van klanten. Digitale technologieën zijn hiervoor onontbeerlijk en de digitale transformatie is hiermee een noodzaak geworden in plaats van een modeverschijnsel. Maar waar begin je als jouw organisatie van deze noodzaak doordrongen is? Moeten we green field starten en alles anders gaan doen? Dat is een optie, maar voor de meeste organisaties ligt de weg van geleidelijkheid meer voor de hand.

Het innovatieproces: cruciaal bij de digitale transformatie

In een situatie waarin een organisatie kiest voor een geleidelijke digitale transformatie, zijn de belangrijkste invalshoeken voor technologische innovaties: het bieden van de perfecte klantervaring, leveren van een uniek aanbod en prijs en het doorvoeren van vergaande operationele efficiency.

Om digitale transformatie succesvol te kunnen uitvoeren, zal je als organisatie op verschillende vlakken moeten veranderen. Zo moet er een duidelijke visie zijn op de rol van de organisatie in haar veranderende omgeving. In de strategie hoort digitale transformatie een prominente plek te hebben en zijn transformatiedoelen duidelijk omschreven. Er dient een cultuur te ontstaan waarin digitale transformatie gestimuleerd wordt. Managers hebben daarin een belangrijke voorbeeldfunctie. De digitale infrastructuur dient op orde te zijn, er is een goed inzicht in de wensen en beleving van de klant en er is inzicht in de performance van operations. Stuk voor stuk aspecten van digitale transformatie die niet van vandaag op morgen geregeld zijn en waar veel over te vertellen valt. Ik beperk me in dit artikel echter tot mijn ervaringen met het succesvol inrichten van het innovatieproces binnen organisaties.

Geleidelijk transformeren in de dagelijkse praktijk

Digitale transformatie betekent innoveren met moderne technologische toepassingen. Dit is geen eenmalige exercitie, maar een continu innovatieproces. Continu innoveren gaat niet vanzelf. Het vereist discipline en komt aan op organiseren, structureren en consequent te werk gaan. Het concept van een innovatiefunnel (1) helpt hierbij en zorgt ervoor dat innovatie-ideeën uiteindelijk leiden tot concrete innovaties (zie figuur). Met het toepassen van een innovatiefunnel ontstaan beheersbare stappen in het proces van concreet uitwerken en beslissen rondom ideeën met duidelijke go/no go momenten. Elk idee dat in de funnel zit wordt op deze wijze continu gevolgd, waardoor er geen ideeën verloren gaan. Door de go / no go momenten te baseren op een set heldere criteria, zorgt de funnel ervoor dat alleen de echt goede ideeën doorgaan naar de volgende fase en wordt voorkomen dat teveel geïnvesteerd wordt in minder succesvolle of zelfs falende initiatieven.

De innovatiefunnel is ontworpen om de snelheid en kwaliteit van de uitvoering van het innovatieproces te verbeteren.

De innovatiefunnel is ontworpen om de snelheid en kwaliteit van de uitvoering van activiteiten voor de ontwikkeling van nieuwe werkwijzen, producten en diensten met moderne technologische middelen te verbeteren. Het proces helpt innovatieteams bij het voorbereiden van de best mogelijke beslissing, met het juiste detailniveau en biedt een routekaart met duidelijke beslissingen, prioriteiten en deliverables in elke fase van het proces.

innovatieproces mobilee

De innovatiefunnel biedt een raamwerk om het innovatieproces goed te organiseren. Uit de praktijk blijkt echter dat het bieden van alleen een structuur geen garantie voor succes is. De ervaring leert dat er een aantal aandachtspunten voor succesvolle toepassing van het model zijn.

1. Betrek je digitale talenten

Het is gemakkelijk te veronderstellen dat de kennis van digitale transformatie buiten de deur ligt. Uiteraard zijn er veel bedrijven, consultants en trendwatchers die je kunnen bijpraten over moderne toepassingen. Maar de kans bestaat dat zich ook onder jouw medewerkers digitale talenten bevinden. Mensen die geïnteresseerd zijn in allerlei digitale toepassingen die in eerste instantie niets met werk te maken hoeven te hebben. Het zijn deze mensen die met goede ideeën kunnen komen voor verbetering van de klantbeleving of interne operationele zaken. En met wat hulp van externe experts kunnen deze medewerkers gestimuleerd worden om toepassingen te bedenken om de strategie van digitale transformatie succesvol uit te voeren.

Organiseer dat de ideeën van deze talenten ontdekt en gestimuleerd worden. Kom regelmatig samen en wees creatief. Bezoek andere organisaties die interessante toepassingen gebruiken, ga naar conferenties zoals The Next Web en daag elkaar uit om met nieuwe ideeën te komen. Zorg er vooral ook voor dat het niet bij een kleine groep blijft. Maak iedereen binnen de organisatie duidelijk waar de goede ideeën verzameld worden en dat nieuwe ideeën altijd welkom zijn.

2. Werk Agile

Ideeën die als kansrijk worden gezien, gaan de innovatiefunnel in. Hoewel dit een gestructureerd proces is, blijven creativiteit en flexibiliteit in het verder ontwikkelen van een idee belangrijk. Agile werken door de teams binnen de innovatiefunnel is dan ook een zeer goede combinatie, aangezien ideeën in de innovatiefunnel iteratief en in korte cycli of sprints gerealiseerd worden. Ideeën kunnen op deze manier efficiënt en snel bijgeschaafd worden tot een ‘winnend’ initiatief.

3. Demonstreer de uitkomsten met werkende voorbeelden

Een moeilijkheid bij het zoeken naar nieuwe digitale toepassingen, is dat het voor buitenstaanders vaak lastig voor te stellen is wat deze nieuwe toepassing kan betekenen voor de organisatie. Besluitvormers zijn enorm geholpen met voorstellen die dusdanig uitgewerkt zijn, dat herkenbaar is hoe deze toepassing functioneert binnen de eigen organisatie. Maak het beoogde eindresultaat daarom in een vroeg stadium zo visueel mogelijk en boots de nieuwe werkelijkheid zo goed mogelijk na in een werkende proefopstellingen.

De beslissers in de innovatiefunnel, management, uitvoerende medewerkers en klanten, kunnen zich zo een betere voorstelling maken en daarmee beter beoordelen wat het initiatief betekent. Zorg ook dat de genomen besluiten in de ‘poorten’, zowel positief als negatief, voor iedereen duidelijk en goed onderbouwd worden gecommuniceerd. Dat voorkomt verwarring en zorgt voor focus op de ‘winnende’ initiatieven.

4. Durf te experimenteren met leveranciers

Leveranciers zijn over het algemeen bereidwillig om hun toepassingen bij een nieuwe klant uit te proberen. Het is dus interessant om ideeën met leveranciers uit te proberen in een experiment, dat kleinschalig wordt uitgevoerd, maar dat voldoende helder maakt of een idee levensvatbaar is. Op deze manier kun je ook snel en met weinig verlies afscheid nemen van ideeën die geen toegevoegde waarde hebben.

5. Implementeren betekent managen van verandering

Digitale transformatie is een continu proces van grote en kleine vernieuwingen, dat voor medewerkers, cliënten en partnerorganisaties gevolgen heeft. Goed verandermanagement is vereist om te voorkomen dat deze vernieuwingen niet geaccepteerd worden en dat verandermoeheid ontstaat bij de doelgroepen. Het continu ontwikkelen van de digitale vaardigheden van medewerkers dient een vast onderdeel te zijn in het HR-beleid. Maak de digitale talenten binnen je organisatie tot ambassadeurs van de vernieuwing. Zij kunnen een voortrekkersrol vervullen onder collega’s. – innovatieproces

 

(1) Service Excellence, Jean Pierre Thomassen en Eric de Haan, Vakmedia 2016.

    Over Ernst Stolk

    Ernst Stolk is consultant Digitale Transformatie bij Mobilee. Hij heeft jarenlange ervaring met complexe vraagstukken op het gebied van de Digitale Transformatie.

    Lees ook:


    Meld je aan voor de Mobilee nieuwsbrief

    Aanmelden